De Voedseltuin heeft tal van bijzondere, creatieve buren. Eén van hen is Stefan Gross. Deze kunstenaar maakt een dagelijkse wandeling door de tuin van en naar zijn atelier bij Kunst & Complex. “De natuur is een grote inspiratiebron voor mij.” Dat leidde zelfs tot een sponsoring!
Stefan draagt De Voedseltuin een warm hart toe, en niet alleen omdat hij er even de benen kan strekken. “Als buurman zie ik hoe de tuin zich jaar in jaar uit ontwikkelt. Een klein, groen rustpunt midden in de industriële grauwheid. Iedereen die er aan het werk is ziet er blij uit. Je ziet er allerlei sociale lagen samen aan het werk – dames uit Kralingen naast nieuwkomers of mensen zonder vaste verblijfplaats. Ze komen met elkaar in contact en krijgen daardoor begrip voor elkaar. En ze zetten zich dan ook nog eens samen in voor de voedselbank. Dat sociale en experimentele karakter, vrij van een commerciële insteek, kan ik als buitenstaander erg waarderen.”
Stefan maakt weleens kunstwerken in kleine oplagen, waarvan hij een deel van de opbrengst schenkt aan de tuin. Zo vonden in het verleden zijn ‘kroppen sla’ van biologisch afbreekbaar plastic gretig aftrek, en heeft hij een mooi bedrag opgehaald om te doneren.
Midden in de tippelzone
De in Duitsland geboren kunstenaar woont al sinds ’97 in Rotterdam en kwam na een paar jaar in het Keilekwartier terecht. Midden in de tippelzone, met drugshandel en zieke, verslaafde mensen die rondhingen. “Het was hier behoorlijk grimmig. Maar binnen Kunst & Complex voelden we ons ook wel een beetje verbonden met het gespuis. Ook wij als kunstenaars zaten er half-gedoogd in een soort kraak-constructie in dit gebied. Toen we hoorden dat de tippelzone werd opgedoekt dacht ik: ‘Dan moeten wij waarschijnlijk ook gauw weg.’ Maar het bleek anders. Voorlopig althans.”
Drijvend op piepschuim
De verwijdering van de tippelzone was een groot keerpunt in de buurt. “Je herkent de straat niet meer terug. Letterlijk: ik weet nog dat de straat er nog niet eens was! Toen ik hier voor het eerst kwam werken lag op deze plek nog een haven die uiteindelijk werd gedempt. Een deel van dit gebied ligt op een drijvende constructie met piepschuim blokken die bedekt werden met grond. Ik keek mijn ogen uit, zoiets hebben we niet in Duitsland. En wist je dat de Voedseltuin is volgestort met aarde van de Koopgoot die vlak daarvoor gegraven was? Maar goed ook, want het gebied hier is door alle omliggende industrie zo vervuild, daar kun je niks van eten.”
Balans in de ontwikkeling
Op de vraag of hij vindt of het gebied er op vooruit is gegaan, moet Stefan wel even denken. “Ja”, besluit hij. “Ik weet nog dat er in 2007 ineens een pinautomaat kwam – wow, dat was echt een big deal. Het is om ons heen nu een komen en gaan van energieke, creatieve mensen en ik vind het Dakpark ook erg bijzonder. Alleen die strook met winkels die eronder ligt is niks voor mij. Ik vind het echt een lang, lelijk gebouw en er zitten niet eens bijzondere zaken in. Als Duitser doet het me denken aan het plaatsje Prora.” Stefan grinnikt. “Dat moet je maar eens opzoeken.”
Maar het is ook een spannende tijd voor de kunstenaars. “Ons pand is onlangs verkocht. Niet aan ons, helaas. We hadden samen met Joep van Lieshout een plan opgezet, maar de gemeente heeft voor een andere bieder gekozen. Waarom weten we niet. Het is een buitenstaander, die minder geld bood ook nog. Daarom zijn we aan het onderzoeken hoe dat precies kan. Vers Beton heeft er als lokale pers over geschreven, en ook De Volkskrant is langsgeweest.”
De kunstenaars maken zich zorgen, het lijkt erop dat áls ze al mogen blijven, ze dan minimaal het dubbele aan huur moeten betalen. “Wij hopen natuurlijk dat wij als ateliergemeenschap Kunst en Complex – de oudste van Rotterdam – met de nieuwe eigenaar mogen blijven bestaan met betaalbare huur. Deze omgeving is altijd een plek voor artistieke experiment geweest en het zou geweldig zijn als dat zo blijft. Een echte verrijking van een buurt waarin straks veel woningbouw komt, en je dan nog steeds ‘echte’ kunstenaars aan het werk ziet. In plaats van vastgoed dat alleen op winst ingesteld is. We leven helaas in neoliberale tijden.”
Juist daarom vindt Stefan een plek als De Voedseltuin zo belangrijk. “Hier zie je juist dat als je veel verschillende soorten mensen met elkaar laat ontmoeten, dat er heel mooie dingen gebeuren. Dat wil ik altijd blijven steunen.”
Bekijk het werk van Stefan op www.stefangross.nl.